پلاسما

واژه‌ی پلاسما می‌تواند دو معنای کاملاً متفاوت داشته باشد. در فیزیک، پلاسما به یکی از چهار حالت ماده، همراه با جامد، مایع و گاز اشاره دارد. پلاسما گازی است که دارای بار الکتریکی است.

پلاسما هنگامی شکل می‌گیرد که انرژی اضافی – مانند گرما – به گاز داده می‌شود. این انرژی اضافی می‌تواند الکترون‌ها را از اتم‌ها و یا مولکول‌های گاز جدا کند. آنچه باقی می‌ماند ترکیبی از الکترون‌های دارای بار منفی و یون‌های مثبت است. آن ترکیب پلاسما است.

از آنجا که پلاسما از ذرات باردار ساخته شده است، می‌تواند کارهایی را انجام دهد که گازهای معمولی از انجام آن عاجزند. برای مثال، پلاسما می‌تواند الکتریسیته را هدایت کند. پلاسما همچنین می‌تواند به میدان‌های مغناطیسی پاسخ دهد. ممکن است پلاسما عجیب به نظر برسد، اما این رایج‌ترین حالت ماده در جهان است. ستارگان و صاعقه‌ها حاوی پلاسما هستند. پلاسمای ساخته شده توسط انسان در لامپ‌های فلورسنت و علائم نئون می‌درخشند.

در پزشکی، واژه پلاسما به قسمت مایع خون اشاره دارد. این مایع مایل به زرد حدود 55 درصد از خون ما را تشکیل می‌دهد. مابقی، گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها هستند. پلاسما حدود 90 درصد آب و هفت درصد پروتئین است. این مایع همچنین حاوی ویتامین‌ها، هورمون‌ها و سایر عناصر است.

پلاسمای خون مسئولیت‌های مهم زیادی دارد. مواد مغذی را به سلول‌ها رسانده و ضایعات سلولی را با خود حمل می‌کند. پلاسما همچنین پروتئین‌ها را برای لخته شدن خون در معرض آسیب قرار داده و به بهبود بدن کمک می‌کند. و حامل آنتی‌بادی‌هایی است که به مبارزه با عفونت کمک می‌کند. از پلاسمای خون اهدا شده می‌توان برای درمان سوختگی و سایر جراحات استفاده کرد. همچنین برای درمان بیماران مبتلا به بیماری‌های ایمنی، اختلالات خونریزی و سایر بیماری‌های مزمن استفاده می‌شود.

منبع: sciencenewsforstudents